-
1 пятница
жпо пя́тницам — Cuma günleri
в пя́тницу — Cuma günü
••у него́ семь пя́тниц на неде́ле — günü gününe uymaz, bir dalda durmaz
-
2 божий
бо́жий храм — Allah evi
бо́жий дар — Allah vergisi
••бо́жья коро́вка — зоол. hanım / uğur böceği
ка́ждый бо́жий день — Allah'ın günü
я́сно как бо́жий день — gün gibi meydandadır / aşikârdır
-
3 в
1) (где, в чем)...da; içindeв стране́ — ülkede
в столе́ — masa içinde
учи́ться в шко́ле — okulda okumak
он спря́тался в куста́х — çalılar arasına gizlendi
в э́том зале потоло́к вы́ше — bu salonun tavanı daha yüksek
вот в э́том суть вопроса — işte sorunun özü bu
бо́ли в поясни́це — bel ağrıları
боль в желу́дке — mide ağrısı
2) (куда, во что)...a; içineпое́хать в Москву́ — Moskova'ya gitmek
положи́ть в стол — masa(nın) içine koymak
визи́т президе́нта во Фра́нцию — cumhurbaşkanının Fransa'yı ziyareti
нали́ть воды́ в стака́н — bardağa su doldurmak
возьми́те ру́чку в пра́вую ру́ку — kalemi sağ eliniz içine alın
он толкну́л меня́ в плечо́ — omuzumu dürttü
тот толкну́л его́ в грудь — öteki onu göğsünden itti
капиталовложе́ния в промы́шленность — sanayi yatırımları
4) (через, сквозь)...danя ви́дел в зе́ркало, как он вошёл — girişini aynadan gördüm
смотре́ть в замо́чную сква́жину — anahtar deliğinden bakmak
я уви́дел тебя́ в окно́ — seni pencereden gördüm
5) ( когда)...daв октябре́ — Ekimde
в сороковы́х года́х — kırk yıllarında
в про́шлом году́ — geçen yıl
в бу́дущем году́ — gelecek yıl
в тот ве́чер — o akşam
в пя́тницу — cuma günü
в три часа́ — saat üçte
во внерабо́чее вре́мя — çalışma saatleri dışında
в три дня не сде́лаешь — üç günde yapamazsın
раз в ме́сяц — ayda bir
два ра́за в ме́сяц — ayda iki kez
сто ме́тров в секу́нду — saniyede yüz metre
6) ( при указании на наличие признака чего-либо)...li,...lıkбума́га в кле́тку — kareli kağıt
широ́кий в плеча́х — (geniş) omuzlu
рука́, со́гнутая в ло́кте — dirsekten bükük / bükülü kol
он был в нару́чниках — elleri kelepçeliydi
в жи́дком состоя́нии — sıvı halinde
преиму́щество в четы́ре очка́ — dört sayılık avantaj
челове́к в чёрном — karalı adam
чемпио́н ми́ра в тяжёлом ве́се — ağır sıklet dünya şampiyonu
де́ти в во́зрасте 10-12 лет — 10-12 yaşlarındaki çocuklar
7) (при указании веса, размера и т. п.)...lıkве́сом в то́нну — bir tonluk
цено́ю в два рубля́ — iki rublelik
давле́ние в пять атмосфе́р — beş atmosferlik basınç
бриллиа́нт в десять кара́т — on kıratlık pırlanta
под угло́м в 30 гра́дусов — 30 derecelik bir açı altında
ле́стница в де́сять ступе́ней — on basamaklı merdiven
8) (при исчислении в мерах веса и т. п.) olarakв то́ннах — ton olarak
в рубля́х — ruble olarak
9) (при указании расстояния от чего-л.) mesafede, ötedeв киломе́тре от дере́вни — köyden bir kilometre uzaklıkta / mesafede, köyün bir kilometre ötesinde
в трёх ми́лях от бе́рега — kıyıya üç mil uzaklıkta
в пяти́ киломе́трах южне́е го́рода — şehrin beş kilometre güneyinde
в десяти́ ме́трах леве́е чего-л. — on metre solunda
10) (покрытый, запачканный чем-л.)...lıска́терть в пя́тнах — lekeli masa örtüsü
лицо́ его бы́ло в мы́ле — yüzü sabunluydu
у неё ру́ки бы́ли в те́сте — elleri hamuruydu
11) ( при образовании наречных сочетаний) için, ile,...daон вы́ступит в тяжёлом ве́се (о борце) — ağır sıklette / ağırda güreşecek
он да́же в очка́х пло́хо ви́дит — gözlükle bile iyi görmüyor
испо́льзовать что-л. в ли́чных интере́сах — (bir şeyi) kişisel çıkar için kullanmak
••в двух, трёх,... не́скольких, мно́гих места́х (с гл. взорва́ть, разорва́ть, ра́нить и т. п.) — iki, üç,... birkaç, birçok yerinden
опубликова́ть рома́н в двух тома́х — romanı iki cilt halinde yayımlamak
-
4 включительно
в соч.от дире́ктора до рабо́чего включи́тельно — müdürden başlayarak işçiye varıncaya kadar
всю неделю по суббо́ту включи́тельно — cumartesi günü de dahil tüm hafta içinde
-
5 воскресенье
-
6 воскресник
мvoskresnik, gönüllü pazar (pazar günü ya da mesai saatleri dışında karşılık istenmeden topluca katılınan çalışma) -
7 вторник
-
8 выходной
çıkış; ayrılma,hareket* * *в соч.выходно́й (день) — tatil günü
у нас за́втра выходно́й (день) — yarın tatiliz
выходно́е пла́тье — bayramlık / yabanlık elbise
-
9 дождаться
beklemek* * *сов.1) beklemekдождись до́ктора — doktor gelinceye / gelene kadar bekle, doktor gelmeden gitme
мы е́ле дождались у́тра — sabahı dar / zor ettik
дожда́ться дня побе́ды — beklenilen zafer günü gelmek
он (ждёт) не дождётся пра́здника — bayramı iple çekiyor
он не дождался вну́ков (об умершем) — torunlarına yetişmedi
2) в соч.ты у меня́ дождёшься! — gösteririm sana bir gün!
-
10 ежедневно
-
11 же
ise; ki; ki,ya; aynı* * *I союз1) против. iseна пра́ктике же... — oysa uygulamada...
по на́шему же мне́нию... — bize göre ise...; oysa bize göre...
2) присоед. kiII частицакогда́ мы прие́хали - прие́хали же мы во вто́рник - пого́да была́ чуде́сная — geldiğimiz zaman - ki Salı günüydü - hava günlük güneşlikti
1) усил. ki, yaя же тебе́ говори́л, что... — sana... söylemiştim ya
не всё же брать, на́до немно́го и дать — hep alınmaz ya, biraz da verilir
э́то твой портфе́ль? - А чей же?! — bu çanta senin mi? - Ya kimin olacak?
и нашёл же (он) вре́мя! — ирон. tam da bulmuş sırasını!
пре́жний реко́рд принадлежа́л ему́ же — eski rekor gene ona aitti
он поби́л свой же (со́бственный) реко́рд — yine kendisine ait rekoru kırdı
на́до сейча́с же уезжа́ть отсю́да — bugünden tezi yok buradan ayrılmalı
за́втра же — yarından tezi yok
сра́зу же / сейча́с же телеграфи́руй — derhal telle
бу́дет израсхо́довано ещё сто́лько же — bir bu kadar daha harcanacak
в пе́рвую же ночь — daha ilk gecede
на сле́дующий же день — hemen ertesi günü
сра́зу же по́сле оконча́ния войны́ — savaşın bitiminden hemen sonra
ну, иди́ же (сюда́)! — haydi, gelsene (ya)!
к тому́ же — kaldı ki
2) ( при указании на полное тождество) aynıто же мо́жно сказа́ть и о тебе́ — senin için de aynı şey söylenebilir
по э́той же причи́не — yine bu nedenle
-
12 женский
kadın(sıfat)* * *kadın °же́нская ба́ня — kadınlar hamamı
же́нское населе́ние — kadın nüfus
же́нский лице́й — kız lisesi
же́нская волейбо́льная кома́нда — bayan voleybol takımı
же́нское движе́ние — kadın hareketi
Междунаро́дный же́нский день 8 Ма́рта — 8 Mart Dünya kadınlar Günü
не же́нское э́то де́ло — kadın işi değil bu iş
••же́нский вопро́с — kadın sorunu
же́нский род — грам. dişil
же́нский пол — dişi cins
-
13 именинник
-
14 именинница
-
15 именины
мн. -
16 к
1) (при указании на направление движения, действия)...(y)a (doğru)подойти́ к бе́регу — kıyıya yaklaşmak
приходи́ к нам — bize gel
призы́в к молодёжи — gençliğe / gençlere (yapılan) çağrı
призы́в к еди́нству — birlik çağrısı
путь к побе́де — zafer yolu
перехо́д от капитали́зма к социали́зму — kapitalizmden sosyalizme geçiş
2) (при указании на соприкосновение, близость, присоединение)...(y)aлицо́м к лицу́ — yüz yüze
идти́ плечо́м / плечо́ к плечу́ — omuz omuza yürümek
прича́лить к при́стани — iskeleye yanaşmak
3) ( при указании на срок совершения или завершения действия)...(y)a doğruк концу́ неде́ли снег сошёл — hafta sonuna doğru kar kalkmış bulunuyordu
к ча́су бу́ду до́ма — bire doğru evde olacağım
4) (при обозначении побуждения, цели предназначения)...(y)a, içinму́зыка к фи́льму — filmin müziği
пода́рок ко дню рожде́ния — doğum günü armağanı
гото́виться к экза́мену — sınava hazırlanmak
приучи́ть к чему-л. — bir şeye alıştırmak
написа́ть предисло́вие к кни́ге — kitap için önsöz yazmak
5) (при обозначении предмета, лица, с которым связано какое-л. действие, признак, отношение)...(y)a karşıлюбо́вь к приро́де — doğa sevgisi
уваже́ние к ста́ршим — büyüklere (karşı) saygı
ключ к та́йне — sırrın anahtarı
привы́чка к ча́ю — çay alışkanlığı
6) ( в заглавиях) dolayısıyla;...(y)a dairк вопро́су о... —... sorunu dolayısıyla,... sorununa dair
к десятиле́тию (со дня) основа́ния... —...nın onuncu kuruluş yıldönümü dolayısıyla
7) ( в призывах)...(y)a (doğru)к ору́жию! — silaha sarıl(ın)!
Петро́в, к команди́ру! — Petrov, komutanın yanına!
вперёд, к побе́де! — zafere doğru, ileri!
-
17 каждый
her* * *1) herка́ждый из них — her biri
с ка́ждым днём — her geçen gün; gün geçtikçe
ка́ждый бо́жий день — разг. Allah'ın / Tanrının günü
2) → сущ., м herkes(ка́ждая) → сущ., ж her kadın / kızэ́та рабо́та не ка́ждому по плечу́ — bu iş değme adamın harcı değildir
е́сли ка́ждый бу́дет вме́шиваться... — şu bu karışırsa...
-
18 как-то
nasılsa* * *1) ( каким-то образом) nasılsaон ка́к-то суме́л узна́ть об э́том — nasılsa bunu öğrenebilmiş
он вёл себя́ ка́к-то стра́нно — davranışları bir tuhaftı
я э́того ка́к-то не понима́ю — bunu pek anlamıyorum
2) ( одежды) bir gün, bir tarihteка́к-то зимо́й — bir kış günü
ка́к-то под ве́чер — bir akşam üstü
ка́к-то в по́лдень — bir öğle vakti
ка́к-то раз — bir seferinde
3) ( а именно) şöyle ki ( часто не переводится) -
19 календарный
-
20 летом
См. также в других словарях:
Gunu language — Gunu Nugunu Spoken in Cameroon Native speakers 35,000 (1987) Language family Niger–Congo … Wikipedia
günü — is. 1. Köhnə məişətdə: birinci arvadın üstünə alınan ikinci və ya üçüncü arvad. Hacı evə günü gətirmək niyyətini Münəvvər xanımın qulağına elə doldurdu ki, arvadın heç ruhu da incimədi. M. C.. // Bu cür ailədəki arvadlardan hər biri. Günülərin… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
günü geçmiş — sf. 1) Eski tarihli Yalısının selamlık odasında oturuyor, günü geçmiş bir gazeteyi okuyordu. M. Ş. Esendal 2) Son kullanma tarihi dolmuş olan (yiyecek), bayat … Çağatay Osmanlı Sözlük
günü gününe — zf. Tam vaktinde, her gün, gününde, tam gününde ... askerî literatürü günü gününe takip eder. H. Taner … Çağatay Osmanlı Sözlük
günü dolmak — 1) önceden belirlenmiş bir süreyi tamamlamak 2) ömrünü tamamlamak, eceli gelmek Benim tavukların günü daha dolmamışsa suçlu olan ben miyim? Z. Selimoğlu 3) hamilelikte çocuğun olması gereken süreyi tamamlamak, doldurmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
günü — (Gədəbəy) xalçaçılıqda istifadə olunan alət. – Günü düzətdiηizmi xanıya? … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
günü — is., hlk. 1) Kıskançlık, çekemezlik, haset 2) Zamanından önce doğan yavru … Çağatay Osmanlı Sözlük
günü gününe uymaz — her zaman aynı durumda bulunmaz, kararsız … Çağatay Osmanlı Sözlük
günü kurtarmak — günün ağır koşullarını ve engellerini bir biçimde atlatmak Gelecek insanın mutluluğu için günümüzü kurtarmak hangi babayiğidin harcıdır? M. C. Anday … Çağatay Osmanlı Sözlük
günü yetmek — 1) ölüm zamanı gelmek 2) gebe için doğum vakti gelmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
gunu — kedi, köpek yavrusu … Beypazari ağzindan sözcükler